Dialectologie?
Dialectologie is de tak van de taalwetenschap of linguïstiek die de dialecten van een taal bestudeert. Al in de negentiende eeuw verschenen de eerste dialectologische studies. Dialecten waren en zijn nog steeds het bestuderen waard omdat vele oude taalverschijnselen in de dialecten bewaard zijn gebleven, maar de standaardtaal niet hebben gehaald.
Omdat dialecten meestal niet geschreven maar alleen gesproken worden, ontwikkelen ze zich bovendien spontaan, zodat ze veel interessanter zijn om te bestuderen dan de standaardtaal, die grotendeels is vastgelegd en gereglementeerd. Een bioloog vindt het immers ook interessanter om de wilde jungle in te trekken dan om een netjes aangelegd stadspark te bestuderen.
Dialectologie aan de UGent
De UGent heeft een lange traditie van dialectologisch onderzoek. Niet alleen waren vele professoren Nederlandse taalkunde vooraanstaande dialectologen, er werden ook, vaak in samenwerking met andere instituten en universiteiten, verschillende grote verzamelingen dialectmateriaal aangelegd. Zo beschikt de vakgroep Nederlandse taalkunde over een zeer uitgebreide collectie gesproken dialectmateriaal, waaruit je op de startpagina fragmenten kunt beluisteren.
Die gesprekken werden opgenomen in de jaren '60 en '70 met de bedoeling zo veel mogelijk spontaan dialectgebruik te verzamelen over het hele Nederlandse taalgebied in België. De dialectsprekers op de banden (intussen zijn ze bijna allemaal gekopieerd op cd) praten over het gewone leven van alledag: over de oorlog, de kermis, het werk en de kerk... Ze zijn dus niet alleen op taalkundig gebied buitengewoon interessant, maar kunnen ons ook heel wat leren over het dagelijks leven tijdens de vorige eeuw.
Dialectologisch onderzoek
Dialect bestuderen, heeft dat wel enige zin? Hoe pak je het aan als je zelf aan dialectologisch onderzoek wil beginnen? Waarop moet je letten als je dialectsprekers gaat ondervragen? Welke soorten dialectkaarten bestaan er en hoe moet je ze interpreteren? Je komt het hier te weten!
Deze korte inleiding tot de dialectologie is gebaseerd op de syllabus van het vak Dialectologie, dat aan de UGent wordt gedoceerd door Prof. dr. Jacques Van Keymeulen.